Etiket

Wellness

Browsing

Doğduğumuzdan bugüne kadar şüphesiz öğrenme sayesinde birçok davranış ya da eylem gerçekleştirdik. Gelecekte de yapacağımız birçok davranışın kaynağında öğrenme olduğunu söylesek yerinde olur.
Peki öğrenme nedir? Hayatınızı hızlıca gözden geçirin. Aileniz, arkadaşlarınız ve diğer tüm çevreniz tarafından maruz kaldığınız etkileşim ve yaşantılar sonucu oluşan kalıcı davranış değişikliğine öğrenme diyebiliriz. Oluşan bu davranış değişikliğini doğrudan algılayabildiğimiz gibi doğrudan algılayamadığımız zihinsel değişikliklerin olduğunu da söylemek mümkündür.
Öğrenmenin varlığından bahsedilmek için davranış değişikliğinin varlığı ve kalıcılığının olması gerektiğini söylemek gerekir.

ogrenme nedir

Herhangi bir konuda uzman olan bir kişi, bir zamanlar acemiydi.

Helen Hayes

Öğrenme Türleri Nelerdir?

Öğrenme nedir? Sorusunun cevabı basit gibi dursa da konu aslında oldukça derindir. Bununla birlikte çok fazla sayıda öğrenme türleri ve kuramları vardır.

Bilişsel Öğrenme

Bilişsel öğrenme, kişinin zihinsel süreçlerini genel olarak aktif ve farkında olarak kullandığı öğrenme çeşididir. Dünyaya bakış açısı, fikirleri veya olayları yorumlama becerisi, farkındalık gibi kavramlar ön plandadır.

  • Motor Öğrenme
    Hiç herhangi bir spor dalını izlerken sporcunun zor bir hareketi nasıl da mükemmel ve çok kolaymış gibi yapabildiğini düşündünüz mü? Sporcuların ya da şov dünyasının çokça kullandığı öğrenme çeşitlerinden bir tanesi motor öğrenmedir.
    Motor öğrenme sinir sisteminin davranış değişikliğinden kaynaklanan ve kas becerilerine dayalı bir öğrenme çeşididir.
    Bireyin bir beceriyi gerçekleştirme sürecinde, deneyimin ve pratiğinin sonucu olarak performansta kalıcı bir değişiklik gerçekleşmesidir.
  • Model Alarak Öğrenme
    Modelleme yöntemiyle öğrenme yolu, başkalarının davranışlarını, kişiliğini vb. durumların gözlemlenmesiyle öğrenme yöntemidir. Farkında olunarak ya da olunmadan davranış veya durumların taklit edilmesi, kopyalanması sonucunda gerçekleşen öğrenme çeşididir.
    Örneğin bir çocuk, babasının bardaktan nasıl su içtiğini gözlemleyerek taklit etmesiyle ortaya çıkan davranış değişikliğidir. Basit davranış değişiklikleri olduğu gibi yeterince gözlem ve deneme sonucunda kompleks davranış değişiklikleri de meydana gelebilir.
  • Deneme Yanılma Yoluyla Öğrenme
    İnsanların durumları tecrübe ederek veri toplamasına deneme yanılma yoluyla öğrenme diyebiliriz. Birey yeteri kadar veri toplayıncaya kadar dener ve yanılır. Yeterince deneme ve yanılma sonucunda yanlış verileri azalttıkça ve doğru verileri kullanmak üzere ayırdıkça başarılı bir davranış değişikliğine yaklaşabilir. Örneğin özenle hazırladığınız yemeğin lezzetini daha iyi ayarlayabilmek için defalarca denemek. Bir başka örnek ise yeni alınan teknolojik cihazın işlevini deneyerek öğrenmek gibi durumlara deneme yanılma yoluyla öğrenme denir.
  • Kavrayarak (İçgörüsel Öğrenme)
    Canlının problem karşısında probleme ait olan durumları aniden kavrayarak öğrenme çeşididir.
  • Farkına Varmadan Öğrenme
    Kişinin bir etkiye farkına varmadan belli bir süre maruz kalması sonucunda oluşan öğrenme türüdür. Örneğin sürekli duyulan söz öbeklerini ezberlemek.

Koşullanma Yoluyla Öğrenme

Canlının başlangıçta tepkisiz kaldığı bir uyarıcıya karşı tepki göstermeyi öğrenmesine denir. Bu öğrenme türü ikiye ayrılır.

Klasik Koşullanma Yoluyla Öğrenme

Yöntem, canlının doğal bir uyarıcıya karşı gösterdiği doğal tepkiyi yapay uyarıcıya da gösterip göstermeyeceğini anlamaya çalışır. Duymuş olabileceğiniz gibi İvan Pavlov‘un deneyi buna çok iyi bir örnektir. Kısaca anlatmak gerekirse normal şartlarda yemek gören bir köpeğin salya salgılaması şartsız ve doğal bir tepkidir. Oysa köpeğe yemek verirken zil çalmanın sonucunda köpek, zil sesine koşullanmış olur. Bundan sonra zil sesi duyan köpek yemek görmese bile salya salgılar. Buna da şartlı tepki denir.

Edimsel Koşullanma Yoluyla Öğrenme

Ödül ya da ceza yöntemiyle canlıda meydana gelen davranış değişikliğine edimsel koşullanma denir. Organizmanın ödüle ulaşması sonucunda ödülü tetikleyen davranışı tekrarlaması muhtemeldir.
Aynı şekilde cezalandırılmamak için cezayı tetikleyecek davranıştan kaçınması da olasıdır.
Örneğin laboratuvar faresinin iki farklı düğmeye dokunmasıyla iki farklı sonuca gitmesini ele alalım. Birinci düğmeye dokunan fareye yem gelir. Bu sonucu gören fare yüksek ihtimalle hep o düğmeye dokunacaktır. Aynı fare ikinci düğmeye dokunduğunda ise çok hafif bir elektrik akımının kendisine iletildiğini düşünelim. Bu davranışa maruz kalan fare muhtemelen ikinci düğmeden kaçınacaktır.
Bir başka örnek ise hayatımızın içinden. Birçok iş yeri çalışanların motivasyonunu artırmak için ödül – ceza yöntemi kullanır. Ödül belki motivasyon artırıcı bir şey olsa da cezanın verimliliğe ne kadar katkılı olduğu başka konunun tartışması olsun 🙂

ogrenme nedir
ogrenme turleri nelerdir

Eğitimde Kullanılan Öğrenme Türleri Nelerdir?

Öğrenme Nedir? Sorusunun diğer tarafı eğitimde kullanılandır. Yeni bir şey öğrenmek için hangi metotlara maruz kaldığınıza ya da hangi metodu seçtiğinizin ne kadar farkındasınız? Küçük büyük fark etmeksizin yeni bir şey öğrenmeye çalışıldığında bazı metotlar kullanılabiliyor. Bu metotlara kısaca değinelim.

  • Görsel Öğrenme Metodu
    Öğrenilmek istenilen bilgi veya davranış değişikliği için görsel etkileşimleri kullanmaktır. Bunlar davranışı gözlemlemek, video izlemek, tablolardan yararlanmak, renkli kağıtlardan ya da grafikten yararlanmak gibi yöntemler barındırır.
  • Okuma – Yazma Yaparak Öğrenme Metodu
    Bu metotta yeni bir bilgi öğrenmek için okuduğunu yazarak tekrarlamak vardır. Birey genelde önce metni okur, anlar ve yazarak pekiştirir. Bilgiyi uzun süreli belleğe yerleştirinceye kadar tekrarlayabilir.
  • İşitsel Öğrenme Metodu
    Bu metodu uygulayan bireyler, öğrenmek istedikleri bilgiyi farklı bir kaynaktan dinlerler. Ayrıca öğrenilmek istenilen şeyi kendileri defalarca tekrarlayabilirler.
  • Kinestetik Öğrenme Metodu
    Bu öğrenme metodunda birey fiziksel olarak aktif rol alır. Bilgiyi ya da istenilen davranış değişikliğini öğrenmek için harekette, davranışta, fiziksel temasta bulunur.

Etkili Öğrenme Yöntemleri

Bu kısımda elimizden geldiği kadarıyla etkili öğrenme yöntemlerinden bahsedilecek.

  1. Kendinizi Tanıyın
    Kendinizi tanımak her şeyde önemli olduğu kadar etkili öğrenmede de önemlidir. Hangi öğrenme yöntemiyle daha iyi öğrendiğinizi düşünüyorsunuz ve neden? Diğer yöntemlere yeterince fırsat verdiniz mi? Hangi ortamlarda etkin öğrendiğinizi düşünüyorsunuz? Gibi sorularla başlayabilirsiniz.
  2. Ortam ve Çevre
    Nasıl bir ortamda ve çevrede daha iyi öğreneceğinizi düşünün ve deneyin.
  3. Dikkat
    Dikkat, öğrenmeyi etkileyen çok önemli bir etmendir. Dikkat odağınızı öğrendiğiniz işe en iyi şekilde vermeye çalışın.
  4. Öğrenme Teknikleri Uygulayın
    Pomodoro, Feynman teknikleri gibi teknikleri öğrenin ve deneyin. Bu tekniklerden hangileri öğrenmenizin veya çalışmanızın verimliliğini artırıyor not edin ve uygulayın.
  5. Birden Fazla Duyunuzu Kullanmaya Çalışın
    Efektif bir öğrenme metodu yaparak karma öğrenme modelini deneyebilirsiniz. Ne kadar fazla duyu ile öğrenmeye çalışırsanız bilgiyi geri çağırmak ya da saklamak daha kolay olabilir.
  6. Öğrendiğinizi Anlatın
    Öğrendiğinizi sandığınız ya da öğrenmeye çalıştığınız bilgiyi birilerine anlatın. Hatta kendinize bile tekrar tekrar anlatabilirsiniz.
  7. Bilgileri Bağdaştırın
    Bilgileri başka bir şeylerle bağdaştırabilirsiniz. Böylelikle öğrenmeye çalıştığınız bir şeyi daha kolay hatırlayabilirsiniz.
  8. Motivasyon Beklemeyin Disiplin Sağlayın
    Her zaman söylediğim gibi motivasyon güzel bir yakıttır ancak tükenmeye yatkındır. Disiplin ise tükenmek bilmez bir yakıttır. Mutlaka sizi yıpratmayacak seviyede disiplinli bir şekilde çalışın. Kendinizi en iyi siz tanıyorsunuz. Başarı için en ideal programınızı oluşturun ve uygulayın.
    Unutmayın yeni bir şey öğrenmek için çoğunlukla konfor alanını terk etmek gerekir. Disiplin, bu terk ettiğiniz alana geri dönmenizden sizi koruyacaktır. Umarız ki bu yazıda öğrenme nedir? Sorusuna yaklaşımınızı daha iyi hale getirmenize yardımcı olabilmişizdir.

Disiplin, hedefler ve başarı arasındaki köprüdür.

Jim Rohn

Günümüzde sıkça duyduğumuz postür kelimesinin dilimizdeki karşılığı duruştur. Postür ikiye ayrılır. Statik postür hareketsizdir. Örneğin ayakta durmak, oturmak statiktir. Bir diğer tür ise dinamiktir. Hareket halinde olmak buna örnektir. Sağlığımız için düzgün postür oldukça önemlidir. Omurgada üç doğal eğri vardır. Bunlar; boyunda, sırtın ortasında ve beldedir. Doğru postürle bu eğriler sağlıklı şekilde korunmalıdır.

Postür Hataları Nelerdir?

Gün içinde sıkça duruş hatası yapıyor olabilirsiniz. Bunları gidermek güçlü duruş için büyük bir adım olacaktır. Sıkça karşılaşılan duruş hataları:

  • Hareketsizlik.
  • Uzun süre hareketsiz oturmak.
  • El yazısı yazarken yanlış duruş.
  • Masa başında çalışırken yanlış duruş.
  • Telefona bakarken öne eğilen boyun.
  • Ayakta dik durmamak.
  • Ayaktayken omuzların önde durması.

Duruş Bozuklukları

Doğuştan ya da sonradan oluşma duruş bozuklukları mevcuttur. Bunlar; kifoz, skolyoz, lordozdur.
Kifoz: Sırttaki öne eğikliğin normalin üzerine çıktığı duruma denir.
Skolyoz: Omurganın bel ve göğüs bölgesinde yana eğriklerdir.
Lordoz: Bel boşluğunun artmasıdır. Bel çukuru diye de duyabilirsiniz.
Eğer bu tür duruş bozukluklarına sahip olduğunuzu düşünüyorsanız ilgili doktora başvurmanızı tavsiye ederiz.

Duruşunuzu Geliştirmek İçin 4 Öneri

  • Genel olarak duruşunuza dikkat edin.
  • Hayatınıza egzersizi dahil edin. Egzersizin diğer faydaları için buraya tıklayabilirsiniz.
  • Ayakkabı seçiminize dikkat edin. Rahat ayakkabılar giyin. Özellikle yüksek topuklu ayakkabıdan kaçınmaya çalışın.
  • Kilonuzu kontrol edin. Fazla kilolarınızdan kurtulun. Obezitenin gün yüzüne çıkarabileceği diğer zararlar için buraya tıklayabilirsiniz.
sağlıklı postür için fiziksel aktivite
Yararlanılan Kaynak:

https://medlineplus.gov/guidetogoodposture.html

İnsan zekasının kişiden kişiye göre değiştiğini biliyoruz. Başta psikoloji bilim dalı olmak üzere birçok bilim dalı zekayı belli metotlarla ölçmüş ve gruplandırmıştır. Aynı zamanda zeka kavramı kendi içinde birçok türe ayrılmıştır. Örneğin müziksel zeka, matematiksel zeka, duygusal zeka, kinestetik zeka gibi. Zaman ilerledikçe zeka türleri ve ölçümleri hatta zeka kavramının anlamı değişebilir. Fakat her insanın kendi beynini geliştirebileceği bir gerçek. Bu gelişim ne kadar? Ne doğrultuda olur? Gibi sorular ucu açık sorulardır. Ancak beyin egzersizleri ile beyninizi güçlendirerek kendinizi test edebilirsiniz.

Yeni Bir Dil Öğrenmek

Yeni bir dil öğrenirken beyninizi oldukça aktif kullanmak zorunda kalırsınız. Çünkü yeni bir dil öğrenirken beyniniz ilk defa algıladığı kelime veya cümleleri kendi dilinde anlamlandırmaya çalışır.

beyin egzersizleri

Yeni Bir Enstrüman Çalmayı Öğrenmek

Daha önce çalmayı bilmediğiniz bir enstrüman çalmayı öğrenmek beyin için oldukça yararlıdır. Gerek notaları öğrenmek gerekse de enstrüman ve bedenin koordinasyonunu sağlamak beyninizi güçlendirecektir.

Ortam Değiştirmek

Beynimiz konfor alanlarımızda oldukça rahattır. Adeta sistem otomatik olarak işler. Kendimizi çok güvende hissederiz. Bu yüzden beyin hiçbir problemle karşılaşmayacağı için çözüm yolu üretmesine gerek kalmaz. Ortam değiştirerek konfor alanından çıkabilir ve beynimizi harekete geçirebiliriz. Peki bu tam olarak ne anlama geliyor? Yeni eve taşınmaktan tutun, iş yerinizde oturduğunuz masaya kadar ortam değiştirmek işe yarayabilir. Ancak merak etmeyin. Bu kadar süreç gerektiren bir şey yapmanıza gerek yok. Bunların yerine sürekli gittiğiniz kahve dükkanını değiştirebilirsiniz. Bir yere giderken sürekli kullandığınız yolu değiştirebilirsiniz. Bu tarz küçük değişiklikler sayesinde beyninizi aktif tutabilirsiniz.

Alışkanlık Değiştirmek

Alışkanlık değiştirmek beyni harekete geçiren diğer egzersizlerdendir. Kendisi, ortam değiştirmeye biraz benzer. Örneğin sürekli kullandığınız yolu değiştirmek aslında bir alışkanlık değiştirmektir. Eminim ki bir çoğunuz evde yemeğini sürekli aynı yerde yiyordur. Oturduğunuz yeri değiştirmek bile bir alışkanlık değiştirmektir. Hayal gücünüzü kullanın ve alışkanlıklarınızı değiştirin.

Yeni Bir Bakış Açısı

Olaylara ve nesnelere yeni bir bakış açısı ile bakmak beyni güçlendiren bir egzersizdir. Örneğin karşılaştığınız herhangi bir olaya yüksek ihtimalle otomatik bir düşünce sistemi geliştirip harekete geçeceksiniz. Bunun farkında olduğunuz zaman biraz rahatlayıp farklı bakış açıları geliştirmeyi deneyin. Aynı zamanda bu yaptığınız eylem hayatınızın birçok yerinde size yarar sağlayabilir. Olayların yanı sıra nesnelere farklı bir bakış açısı geliştirebilirsiniz. Evinizde ki nesnelerden başlayın koltuğunuzda fark etmediğiniz bir yer var mı? Mutfağınızdaki yiyecek paketlerinde daha önce fark etmediğiniz neler var? Bu gibi egzersizlerle beyninizi güçlendirebilirsiniz.

Fiziksel Aktivite

Haftanın belli günleri açık hava yürüyüşü ya da bir sporla uğraşmak beyninizi geliştirmenin çok iyi bir yoludur. Fiziksel egzersizin insan sağlığı için birçok faydası vardır. Bununla birlikte beyni geliştirmenin iyi bir yoludur.

Sağlıklı Beslenme

Vücudunuz ve beyniniz için sağlıklı beslenme çok önemlidir. Vücut fonksiyonlarımızın iyi çalışması için düzgün beslenmek gereklidir.

Yapabileceğiniz Diğer Küçük Beyin Egzersizleri
  • Yeni lezzetler tadın. Örneğin makarnanıza daha önce kullanmadığınız bir sos kullanmak bile beyniniz için yeni sayılır.
  • Sıklıkla kullanmadığınız el ile dişinizi fırçalayın. Ya da diğer elinizle yazı yazın.
  • Yeni insanlarla tanışın.
  • Yeni yerler keşfedin.
  • Sudoku gibi zorlayıcı ve düşündürücü bulmacalar çözün.
  • Hafızanızı kullanarak yaşadığınız yerin krokisini kağıda çizin.
zihin egzersizleri

Geçmişte hareket etmek hayati bir öneme sahipti. İnsanlar karnını doyurmak için bile birçok zahmete girmeleri gerekliydi. Olası tehlikelerden kaçınmak için çevik olmak zorundaydılar. Bu yüzden gereğinden fazla, aşırı kilo yaşamı ciddi tehdit ederdi. İnsanlığın daha az hareket eder hale gelmesi tarımla başlamıştır. Ancak o zaman bile insanlar, tarlalarda çok fazla enerji harcamaktaydılar. Oysa ki günümüzde teknolojinin gelişimiyle birlikte birçok şeyi yapmak aşırı derecede kolaylaştı. Tarlada ürün yetiştirmek, yemek yemek, su içmek, işe gitmek gibi birçok diğer şeyler kolaylaşan durumlara örnek olarak verilebilir. Teknolojinin bu denli hızlı gelişimiyle birlikte birçok hizmet ve ürüne çabucak ulaşılabilir hale geldik. Bu durum obezite sorunlarına yol açmaktadır. İnsanlar daha az enerji harcıyor ve daha çok enerji alıyorlar. Özellikle alınan bu enerjiler kötü beslenmeden kaynaklanabiliyor. Böylelikle hem obezitenin getireceği sorunlar hem de kötü beslenmenin zararları, insanlar için büyük tehlike oluşturuyor. Bu yazının sonunda insanlara farkındalık kazandırmayı ve hayatlarında olumlu değişiklik yapmaları için yol göstermeyi hedefliyoruz.

obezite nedir

Obezite Nedir?

Obezite, insanın vücudunda aşırı miktarda yağ kütlesi birikmesidir. Vücut kütlesinin boya göre aşırı fazla olmasıdır. Obez, çok fazla vücut yağıyla birlikte aşırı kilolu kişilere denir. Bu durumun dünyada ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı iyi bilinmektedir. Özellikle kötü beslenme ve hareketsiz yaşam ile obezite riski ciddi olarak artar. Vücut kitle endeksinizi belirleyerek kilonuzu kontrol edebilirsiniz. Ancak belirtmek isteriz ki fazla kilolu olduğunuzu düşünüyorsanız doktora danışmanızı öneririz.

  • < 18.5 Zayıf
  • 18.5 – 24.9 Normal Kilo
  • 25 – 29.9 Fazla Kilo
  • 30 – 39.9 Obez
  • > 40 Aşırı Obez

Vücut kitle endeksi hesaplama formülü ise şu şekildedir: Kilogram cinsinden ağırlığınızı, metre cinsinden boyunuzun karesine bölünüz. Örneğin 1.70 metre uzunluğunda ve 65 kilogram birisinin hesaplaması aşağıdaki gibidir.
1.70 X 1.70 = 2,89
65 / 2,89 = 22,49 çıkacaktır.

Obezitenin Zararları Nelerdir?

Obezitenin birçok riski ve zararı vardır. Giderek büyüyen bu sorun, toplumu tehdit eden ciddi bir hastalıktır. Öyle ki Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Küresel hastalık yüküne göre, 2017 yılından itibaren aşırı kilolu veya obez olmanın sonucu olarak her yıl 4 milyondan fazla insanın ölmesiyle birlikte bu sorun salgın boyutlarına ulaşmış olduğunu söylüyor.

  • Tip 2 diyabet (Şeker Hastalığı)
  • Koroner kalp hastalığı
  • Bazı kanser tipleri
  • Depresyon
  • Özgüven eksikliği
  • Toplumdan kendini izole etme

Gibi sorunlar insan sağlığını ciddi olarak tehdit eden obezite hastalığının riskleridir.

Obeziteden Korunma Yolları Nelerdir?

Öncelikle obezite hastalığınız varsa en doğru yol doktora danışmaktır. Bunun haricinde egzersiz yapmak obeziteyle mücadelede ve korunmada önemli bir aktivitedir. Obeziteden kaçınmak için yaşam tarzınızı kontrol etmeli ve gerekirse değiştirmelisiniz. Yaşam tarzınızda sağlıklı beslenme ve spor olmalıdır. En önemli noktalardan birisi doğru beslenme ve spor yapmanın alışkanlık hale gelmesiyle yaşam tarzınız olmasıdır. Sağlıklı yiyeceklerle beslenerek, aşırı beslenmeden kaçınmalısınız. Bu doğrultuda vücudunuza almanız gereken enerji dengesini doğru bir şekilde ayarlamak önemlidir.
Sağlıklı spor yapmayı ve sporun faydalarını öğrenmek isterseniz ilgili yazılarımıza tıklayarak gidebilirsiniz.
Unutmayın yaşam tarzını değiştirmek ve obezitenin olası risklerinden kaçınmak sizin elinizde.

obez

Yararlanılan kaynaklar

Obesity – NHS (www.nhs.uk)
Obesity (who.int)

İnsanlar olarak geçmişten günümüze kadar sürekli hareketli bir yaşama sahibiz. Ancak tarihin bu zamanında teknolojinin gelişmesiyle birlikte daha az hareket eder olduk. Öyle ki bazı insanlar markete bile gitmeye üşeniyorlar. Teknoloji ilerledikçe insanlar daha az fiziksel aktivitede bulunacaklar. Tüm bunlarla birlikte Sedanter kavramı hayatımıza girdi. Sedanter, fiziksel aktivitenin yeteri kadar olmadığı yaşam tarzına denir. Bu yaşam tarzına sahip olan insanlar genelde fiziksel eylemlerde tembellerdir. Aynı zamanda fazla kilolu olmaya yatkındır. Bu doğrultuda birçok hastalığa davetiye çıkarırlar.

Teknoloji ne kadar ilerlemiş olursa olsun, bilinçli insanlar sağlıkları için gün içinde fiziksel aktiviteye zaman ayırırlar. Sağlığınızı önemsiyorsanız doğru miktarda fiziksel aktivite yapmalısınız. Spor yapmanın faydalarını öğrenmek için buraya tıklayabilirsiniz.

sedanter

Sedanter Yaşam Tarzının Zararları Nelerdir?

Vücudunuza iyi bakın. Yaşamak zorunda olduğunuz tek yer orasıdır.

Jim Rohn

Günde 5000’den daha az adım atıyorsanız sedanter birey sayılırsınız. Bu yaşam tarzının sağlığınız üzerinde ciddi etkileri olabilir. Ancak endişe etmeyin. Bugünden itibaren bu durumu değiştirmek sizin elinizde!

  • Hareketsizlik, anksiyeteye sebebiyet verebilir.
  • Yüksek tansiyona yakalanma ihtimaliniz yükselir.
  • Obez olma riskiniz günden güne artar.
  • Yetersiz hareket veya egzersiz yüzünden kemikleriniz güçsüz düşebilir ve Osteoporoz’a yakalanabilirsiniz.
  • Gün içinde fazla oturmaktan bel fıtığı olma riskiniz artar.
  • Kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskiniz artar.
  • Kondisyon ve kas gücünüz zayıf olur.
sedanter ne demek

Yaşam Tarzını Değiştirmek

Yazımızı buraya kadar okuduysanız ve hayatınıza fiziksel aktiviteyi dahil edecekseniz, sizlere birkaç ipucu vermeyi isteriz.

SedanterDüşük AktifBiraz AktifAktifYüksek Aktif
< 5000 Adım5000 – 7499 Adım7500 – 9999 Adım10000 – 12499 Adım> 12500 Adım
Tudor-Locke C, Bassett DR Jr. How many steps/day are enough? Sports Med.

Yukarıdaki tablo sayesinde günlük attığınız adımı baz alarak fiziksel aktivitenizi ölçebilirsiniz. Bununla birlikte, 2008 yılında sedanter kategorisi kendi içinde ikiye ayrılmış ve 2500 adımdan az ” bazal aktivite ” 2500 – 4999 adım ” sınırlı aktivite ” olmuştur.

Bunun haricinde, Amerikan Spor Sağılığı Yüksekokulu (ACSM) , haftada 5 gün olmak üzere, yarım saat şeklinde egzersiz yapılmasını öneriyorlar.

Yaşam tarzınızı bir anda değiştirmek zor olabilir. İlk önce işe, okula veya bir yere giderken yürümeyi tercih edebilirsiniz. Diyelim ki otobüsle gidiyorsunuz. Birkaç durak erken inebilirsiniz. Eğer iradenizin güçlü olduğunu düşünüyorsanız haftanın 4 – 5 günü yürüyüşe çıkmanızı öneririz. Ancak yürümeyi sevmeyenler için, önerimiz sevdiğiniz şeyi yaparak fiziksel aktivitede bulunmak. Örneğin basketbol, futbol, koşu, fitness gibi ilginizi ne çekiyorsa o sporu denemenizi öneririz. Bir sağlık sorununuz varsa mutlaka hekiminize danışarak hareket ediniz.

Disiplininizi koruduğunuz sürece yaşam tarzınızın günden güne değiştiğini göreceksiniz. İlginçtir ki gün içinde daha fazla enerji harcamanıza rağmen daha enerjik olacaksınız.

Yararlanılan kaynaklar

https://www.acsm.org/blog-detail/acsm-blog/2017/05/16/science-of-exercise

https://www.sporhekimligidergisi.org/tam-metin/364/tur

Disiplin, Türk Dil Kurumu‘na göre birçok anlama gelmektedir. Örneğin, bir topluluğun düzenle ilgili yazılı veya yazısız kurallarına titizlik ve özenle uyması durumu. Ancak bu makalede inceleyeceğiniz yazı bunla alakalı olmayacak. İnceleyeceğiniz şeyler, hedeflerinize ulaşmaya çalışırken disiplinin rolü nedir? Disiplinin hayatınızdaki önemi nedir? Günlük yaşantınızda disiplinin faydaları nelerdir? Gibi sorulara cevap vereceğiz.

disiplin nedir

Disiplin Nedir?

Disiplin herhangi bir hedef için gösterdiğiniz sürekliliktir. Öyle ki bu süreklilik, yapılamayacak kadar çok ciddi bir sorun ortada yoksa sürekli devam eder. Disiplin, motivasyon değildir. Aksine moralinizin düşük olduğu zamanlarda bile disiplin, sizi harekette tutar. Hedefiniz, hayaliniz doğrultusunda canınız istemese bile eylemi sürdürmektir, disiplin. O gün ne kadar yorgun olursanız olun devam edebilmektir. Disiplinin üretkenliği ve çalışkanlığı artırdığı ortadadır. Ne kadar çok çalışırsanız hedefinizi başarma ihtimaliniz o kadar yükselir. Daha disiplinli olmak için kendinizin bu yönünü geliştirebilirsiniz.

Başarı, sadece her gün uygulanan bir disiplindir.

Jim Rohn

Disiplini Geliştirmenin Yolları

Eğer kendinizi disiplinden çok uzak hissediyorsanız küçük adımlarla başlamak daha doğru olacaktır. Yavaş ama sürekli bir şekilde bu konuda başarılı olabilirsiniz. Örneğin her sabah uyandığınızda yatağınızı toplayabilirsiniz. Ancak bunu 1 hafta, 1 ay değil mümkünse yıllarca sürdürmelisiniz. Başka bir örnek ise her gün içmeniz gereken su miktarını 3 ay boyunca düzenli tüketebilirsiniz. Bunlar gibi küçük şeylerle başlayıp kendinize göre daha zor görevler edinebilirsiniz.

Eğer bu konuda kendinizi tecrübeli hissediyorsanız sizi zorlayacak şeyleri uygulamanız daha doğru olacaktır. Özellikle bunu hedefiniz için çalışarak yapabilirsiniz. Örneğin hedefiniz, çok iyi bir basketbolcu olmak ise kendinize günlük, haftalık, aylık ve yıllık ek çalışma programı hazırlayabilir ve uygulayabilirsiniz. Ancak çalışmalarınızın gerçekçi adımlar, uygulanabilir olmasına da dikkat etmek gerekir. Örneğin 1 yıl boyunca her gün 10.000 şut çalışması yapmanız imkansızsa bunu kendinize görev edinmemeniz daha doğru olacaktır. Çünkü ne kadar disiplinli olursak olalım, insan olarak koyduğumuz küçük veya büyük hedefleri başarmamız, mutlu ve istikrarlı olmamızı sağlar.

Herkesin kişilik özellikleri, hayata bakış açıları birbirinden çok farklı. Bu ve diğer her süreçte kendinizi iyi tanımaya çalışmalısınız. Disiplini sağlama uğruna, uzun vadede mutluluğunuzdan olmamaya dikkat edin.

Konfor alanı sürekli içinde bulunduğunuz, zihninizin ve bedeninizin alışmış olduğu, stresten uzak ve size tamamen güvenli gelen ortamdır. Bu ortamda yeni deneyim ve maceralardan uzağızdır. Konfor alanın getirmiş olduğu rahatlık başlangıçta size iyi hissettirebilir. Ancak ilerleyen zamanlarda monotonluk canınızı sıkabilir.

konfor alanı

Eğer bir hedefiniz varsa konfor alanından çıkmanız gerecektir. Yeni deneyimler yaşamak için konfor alanınızı terk etmelisiniz. Konfor alanında, kimse kendini geliştiremez. Ancak unutmamak gerekir ki, konfor alanınızı terk etmek her zaman olumlu olmayabilir. Hedefiniz için, yeni deneyimler için olası riskleri kabul etmeniz gerekebilir. Çünkü dışarıda daha çok kontrol edemeyeceğiniz şeyler olacaktır.

Korku Aşaması

Bu aşamada, konfor alanınızdan çıkmaktan korkabilirsiniz. Çünkü rahatlık bölgenizden ayrılmak kolay olmayabilir. Yeni durumların getirebileceği stres, endişe verici olabilir. Hep yaptığınız şeylerin dışına çıkmak korkutucu olsa da yeni bir şeyler öğrenmek, hedefinizi gerçekleştirmek için konfor alanınızı terk etmeniz gerekecektir.

Öğrenme Aşaması

Bu aşamada, karşılaştığınız problem ve zorluklarla mücadele etmeyi öğrenirsiniz. Bunun yanında yeni beceriler ve bilgiler edinmiş olursunuz. Hedefiniz için daha kararlı hale gelirsiniz. Konfor alanından çıkmayı öğrenmiş ve bir dahaki sefere daha kolay hareket edebilir durumda olmanız muhtemeldir.

Gelişim Aşaması

Bu aşamada hedefinizi başarmış olursunuz. Bu yüzden mutluluk ve rahatlık hissi meydana gelir. Amacınızı daha iyi bilirsiniz. Konfor alanınızı çok daha kolay terk edebilir hale gelirsiniz. Bu doğrultuda kendinize yeni hedefler belirlersiniz.

Konfor Alanından Nasıl Çıkılır?

Konfor alanından çıkmanın kesin bir yolu yoktur. Kişiden kişiye değişiklik gösterir. Kendinizi en iyi tanıyan sizsinizdir. Bu nedenle konfor alanından çıkıp çıkmamaya ve ne kadar hızlı çıkacağınıza siz karar vermelisiniz. Ancak aşağıdaki tavsiyelerden yararlanabilirsiniz.

Ufak Değişikliklerle Başlayın

Sizi çok fazla strese sokmayacak ufak değişikliklere başlamak, konfor alanınızı terk etmeyi kolaylaştırabilir. Örneğin iş yerinde sürekli yemek yediğiniz masayı değiştirebilirsiniz. Yemek yemeye alışmış olduğunuz masayı değiştirmek bile zihninize garip gelebilir.

Egzersiz Yapın veya Değiştirin

Eğer egzersiz yapmıyorsanız mutlaka egzersize başlamalısınız. Egzersiz yapmak konfor alanınızdan çıkmanın iyi ve sağlıklı bir yoludur. Halihazırda egzersiz yapıyorsanız, farklı bir spor branşı deneyebilirsiniz. Merak ediyorsanız, spor yapmanın faydalarına buradan bakabilirsiniz.

Yeni Yerler Keşfedin

Yeni yerler keşfetmek konfor alanını terk etmek için güzel bir maceradır. Bunu yaparken birçok yeni durumla karşı karşıya kalacağınızdan dolayı, konfor alanını terk etmek için iyi bir alıştırma olacaktır.

Tadını Sevmediğiniz Yemeği Yiyin

Evet biliyorum kulağa biraz endişe verici geliyor. Fakat konfor alanınızdan çıktığınızda olumsuz durumlarla karşılaşabilirsiniz. Sevmediğiniz yemeği yemek konfor alanınızı genişletebilir. Aman! iyi bir motivasyona sahip de olsanız, alerjiniz olan yemeklerden uzak durun. 🙂

Size Zarar Vermeyecek Küçük Korkularınızla Yüzleşin

Konfor alanı kendinizi güvende hissettiğiniz yerdir. Kontrolün sizde olduğunu düşündüren yer konfor alanıdır. Bu yüzden konfor alanından çıkmanın en etkili yollarından birisi size zarar vermeyecek küçük korkularınızla yüzleşmektir. Çünkü korkunuzla yüzleşirken güvenlik ve konfor hislerinden yoksun kalacaksınız.

Sonuç olarak konfor alanından çıkıp çıkmamak sizin elinizde olan bir şey. Konfor alanından çıkmanın olumlu ve olumsuz sonuçları olabileceğini unutmayın. Günün sonunda tüm kararlarınızın sorumluluğu size ait olacaktır.

İnsanlar olarak fiziksel ve fizyolojik ihtiyaçlarımız dışında sosyal, kültürel, psikolojik ihtiyaçlarımızda var. Özellikle sosyal, kültürel ve psikolojik ihtiyaçlarımız, canlı olan insanın zihninin gelişmişliğine bağlı olarak gelişmekte ve değişmektedir. Sinirbilimciler insan zihninin karmaşık olduğunu ve tamamen çözülmesinin çok zor olduğunu kabul ediyor. Ancak yaptıkları çalışmalar yine de zihnimizin ne kadar güçlü olduğunu ortaya koyuyor. Belki de zihnimiz güçlü ve kabiliyetli olmasından dolayı bu kadar karmaşıktır. Bu kadar karmaşık bir sistemde zihinsel antrenman yaparak hedeflerinize daha çok yaklaşabilir veya daha mutlu olabilirsiniz.

zihinsel antrenman nedir

Yürüyüş yaparken bir sonraki adımınızı nasıl atacağınızı düşünmezsiniz. Artık zihniniz için yürümek çok basit bir motor becerisi haline gelmiştir. Ancak her defasında atacağınız adımı zihninizde canlandırırsanız her defasında daha mükemmel adım atarsınız. Örneğin yerde çamur olduğunu hayal edebilirsiniz ve çamurla karşılaştığınızda nasıl tepki vereceğiniz çoktan hazırdır. İşte kabaca zihinsel antrenman budur.

Özellikle sporda çokça kullanılan zihinsel antrenman, sporcunun fiziksel antrenmanları haricinde yaptığı zihinsel aktivitelerden oluşuyor. Örneğin her gün fiziksel olarak 5.000 şut çalışacak basketbolcu, antrenman öncesinde gözlerini kapatıp şutlarını nasıl atacağını, tüm tekniğini, şutların başarılı olmasını zihninde canlandırarak kendini geliştirir ve zihnini antrenmana hazırlar. Sporda başarılı olabilmek için yalnızca fizyolojik ve fiziksel iyi olmak yetmez. Sporcunun fiziği ve zihni kuvvetli olmalı ve psikolojisi, sosyalliği gibi durumlarında optimal seviyede olması gerekir.

Zihinsel Antrenman Türleri

1- Kendi kendine konuşma (subvokal) antrenman: Sporcu hedefindeki hareketi en iyi şekilde yapabilmek için kendi kendine konuşur. Aynı zamanda kendini motive eder.

2- Gizli algı antrenmanı: Sporcu, hayalinde kurguladığı bir sporcuyu hareketi çok başarılı şekilde yaparken zihninde canlandırır.

3- Kendini hayal etme (ideomotor) antrenman: Sporcu kendisini hareketi yapıyorken hayal eder. Burada önemli olan sporcunun, hareketi tüm ayrıntılarıyla başarılı bir şekilde yaptığını hayal etmesidir.

Her ne kadar sporculardan konuşmuş olsak da, herkes bu antrenman teknikleri kullanabilir. Örneğin stresli bir ortamdayken gözlerinizi kapatıp kendi kendinize konuşarak, huzurlu bir ortam düşünebilirsiniz. İş hayatınızda hedeflerinize daha çok yaklaşmak için mevcut işinizi çok daha iyi yaptığınızı, terfi almış olduğunuzu hayal edebilirsiniz. Kısacası bu antrenmanları hayatınızda birçok şeyde kullanmanız mümkün.

zihinsel antrenman

Zihinsel Antrenmanın Faydaları

  • Amatör sporcu teknikleri daha kolay öğrenir. Sporcunun tekniğini geliştirir.
  • Profesyonel sporcunun zihnindeki, belki de fiziksel engelleri ortadan kaldırmasına yardımcı olur.
  • Sporcu başaracağına daha çok güvenir. Motivasyon sağlar.
  • Sporcu hareketi zihninde canlandırdıkça, sinir sistemi ilgili kaslarını uyarır. Sporcu fiziksel olarak hareketi yapıyormuş gibi olacağından kendisinin öz güveni artar. Bu yüzden başarı olasılığı artar.
  • Sporun dışında hayata uygulanabilirliği çok yüksektir. Stresten uzaklaşıp hedeflerinize yaklaşmanız için kullanılabilirsiniz.

Sonuç olarak zihinsel antrenmanın performansa etkisi çalışmalarla kanıtlanmış durumdadır. Çalışmalardan bazılarını okumak için buraya tıklayabilirsiniz. İşlevselliği çok yüksek olan bu antrenman tekniğini mutlaka deneyin. Nasıl olsa sakatlanma riski en az olan antrenman türü, bu olsa gerek.

21. yüzyılda adını çokça duyacağımız wellness nedir?
Wellness, insanın kendini iyi hissetme halidir. Bu iyi hissetme hali, yalnızca fiziksel değildir.
Fiziksel, zihinsel, sosyal sağlığın birlikte iyi olma durumudur. Wellness, pozitif bir yaşam biçimidir.
Yazımızın devamında, wellness kavramının özelliklerine detaylıca bakalım.

manzara

Wellness Nedir?

Sağlıklı olmak, yalnızca hastalık veya sakatlığın yokluğunda değil, fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik halinde olma durumudur.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)

DSÖ, wellness durumunu yani, iyi hissetme halini birçok özellikle birlikte ele alıyor. Bu tanıma göre, fiziksel olarak dünyanın en sağlıklı insanı da sayılsanız, eğer zihinsel olarak kendinizi iyi hissetmiyorsanız ya da sosyal durumunuz iyi değilse, wellness durumunuz iyi sayılamaz.

İnsanlık, tarihin her zamanında kendini iyi hissetmek istemiştir. Bu doğrultuda tarih sayısız insan tanımıştır.
Peki insan kendini nasıl iyi hissedebilir? Kendinizi iyi hissettiğinizden nasıl emin olabilirsiniz? Bir durum kimin için ne kadar iyi?
Bu ve bunun gibi sayısız soru aklınıza geliyor olabilir. Fitideoloji olarak, bu sorulara cevap vermeye çalışacağız.

Tıp doğrultusunda rasyonel olmak gerekirse, fiziksel ve zihinsel sağlık olmadan kimseye tam sağlıklı diyemeyiz. Bizim için wellness burada farklılık gösteriyor.
Ne zaman öleceğimizi bilmediğimiz bu zaman içerisinde, mutluluk bizim için çok kıymetli.
Mutlu olabilmenin yolu elbette ki kendinizi iyi hissetmekten geçiyor.
Fiziksel veya zihinsel sağlığında aksaklık yaşayan insanlar yine de mutlu olabilir.
Burada durum kendinizi iyi hissetmekten geçiyor. İçinde bulunduğu durumla ilgili elinden geleni yapmış ve kontrolünde olmayan durumları kabul etmiş birisi, her şeye rağmen kendini çok iyi hissedebilir.

Sağlıklı dış görünüş, içeriden başlar.

Robert Urich

Wellness Özellikleri Nelerdir?

Fiziksel: Fizyolojik olarak kardiyovasküler sistemin, sinir sistemi vb. sistemlerin iyi durumda olması. Bireyin hastalık ve sakatlıklardan uzak olma durumu. Bunun yanında, kişinin fiziki olarak kendini iyi hissetmesi de fiziksel sağlığının göstergesidir.

Zihinsel: Beynin sağlıklı olma durumu. Zihinsel olarak iyi halde olma durumudur.

Duygusal: Duygusal olarak kendini iyi hissetmektir. Yoğun stres ve depresyondan uzak olmaktır. Bu doğrultuda duygusal olarak mutlu olmaktır.

Ruhsal: Ruh halinin iyi olmasıdır. İnsan olarak varoluş amacına veya anlamına sahip olmaktır.

Sosyal: Topluma adapte olmuş, katkı sağlayan birey olmak. Bu doğrultuda, toplum kurallarına uymak ve diğer insanlarla pozitif iletişim, etkileşim halinde olmak.

Çevresel: Yaşadığımız doğa ve çevreyle barış halinde olma durumudur. Doğaya ve çevremize saygı göstermektir.

Kendinizi İyi Hissetmeniz İçin Tavsiyelerimiz

Son olarak, kendinizi daha iyi hissedebilmeniz için tavsiyeler yazacağız.

  • Dengeli, düzenli, çeşitli ve sağlıklı beslenin.
  • Uykunuzu yeterli aldığınızdan emin olun.
  • Mutlaka düzenli egzersiz yapın.
  • Fazla kilolarınız varsa, adım adım onlardan kurtulun.
  • Sosyal ilişkilerinizin sizin için yıkıcı değil, yapıcı olduğundan emin olun.
  • Sevdiğiniz türdeki kitapları düzenli okuyun.
  • Stresten kaçının. Kaçınamıyorsanız, stres yönetimi konusunda kendinizi geliştirin ve tepkinizi yönetin.
  • Size fayda sağlayacak hobi edinin.
  • Düşüncelerinizi kontrol altına alın. Pozitif düşünün.
wellness düşüncenin gücü